«Έτσι επάλαιαν εις τα έγκατα του ωραίου πλοίου οι θερμασταί του. Ο γράφων τας γραμμάς αυτάς και το βαρυσήμαντον τούτο περί Ζωής και Έρωτος βιβλίον, που δύναται να ονομασθή, ωσαύτως, βιβλίον του Ύψους και του Βάθους, έχων κάποτε εργασθεί, επί τινας ημέρας, εις μέγα βάθος της γης, ως απλούς λιγνιτωρύχος εν Ευβοία, και έχων εργασθεί επί δώδεκα συναπτά έτη, ως ευσυνείδητος ερευνητής των εγκάτων της ψυχής του ανθρώπου, ώστε να είναι εις θέσιν να γνωρίζη όχι μόνον την πάλην και τας εκφάνσεις των φωτεινών επιφανειών, αλλά και τας αποκρύφους δυνάμεις και τας μυχίας λειτουργίας των σκοτεινών εγκάτων, απ’ όπου εκπορεύονται, ή εξορύσσονται, με κόπους και θριάμβους, ο άνθραξ, η λάβα, ο χρυσός, ο σπόρος, το νερό, ο κραδασμός, ο λυρισμός, το σπέρμα, τουτέστιν όλοι οι θησαυροί της Οικουμένης, ο γράφων, λέγω, τας γραμμάς αυτάς, γνωρίζων εις τι συνίστανται τα βασικά στοιχεία της ζωής και την διάρθρωσιν της θαυμαστής των λειτουργίας, έχων γνωρίσει, ουχί μόνον τους θησαυρούς, αλλά και αυτούς που τους εξορύσσουν και αυτούς που τους αξιοποιούν με τους τραχείς και ιερούς των μόχθους, δεν είναι δυνατόν, εις το σημείον τούτο, να μη σταθή επ’ ολίγον, και διακόπτων, προς στιγμήν, την αφήγησιν της ουσιαστικής αυτής μυθιστορίας, να μην ειπή ολίγα λόγια βγαλμένα από τα έγκατά του, εξ αφορμής των όσων έγραψε ανωτέρω, περί των θερμαστών του υπερωκεανείου, υπεύθυνα, ειλικρινώς και απ’ ευθείας:
Μεταλλωρύχοι, ψυχοαναλυταί και ποιηταί της δράσεως και του λόγου, όσοι δεν περιορίζεσθε εις έστω και ωραία φληναφήματα της παρακμής, της «ντεκαντέντζας», χειρώνακτες και πνευματικοί, εργάται απάντων των εγκάτων, σύντροφοι, συνοδοιπόροι, συνερασταί και αδελφοί εν όπλοις, εργάται και ερευνηταί του απείρου βάθους, άνευ της κατακτήσεως του οποίου θα ήτο αδύνατον να συλλάβωμεν καν την έννοιαν του απείρου ύψους, σας απευθύνω, πριν συνεχίσω την αφήγησίν μου, κατά τρόπον που τα λόγια αυτά να αποτελούν μέρος αδιαίρετον και αναπόσπαστον του όλου έργου, σας απευθύνω, επάνω και μέσα από τας οικουμενικάς και τας ατομικάς μας τρικυμίας, επάνω απ’ όλας τας αβαθείς και αρνητικάς διδασκαλίας και επάνω από τας απατηλάς και καταστρεπτικάς των πάντων, ταπεινότατα υλιστικάς δημοκοπίας, προς υμάς, τους απανταχού της γης εργάτας όλων ανεξαιρέτως των «εγκάτων», προς υμάς, τους φανερούς ή αφανείς γεννήτορας παντός μεταγενεστέρου κλέους των ηλιολούστων επιφανειών της γης και πάσης εν τω παρόντι και εν τω μελλόντι οφθαλμοφανούς χαράς και δόξης των ανθρώπων, σας απευθύνω, εκ βάθους καρδιάς, ένθερμον και παλλόμενον χαιρετισμόν ευγνωμοσύνης και αλληλεγγύης.
Ως είναι φυσικόν, ο γράφων τας γραμμάς αυτάς, έχων εκφράσει προς τους άνδρας που θεωρεί συναγωνιστάς τα προς αυτούς αισθήματά του, επανέρχεται ευθύς εις την μυθιστορίαν του και συνεχίζει…»
Ανδρέας Εμπειρίκος
Ο Μέγας Ανατολικός
Μέρος Τρίτον, Τόμος Β΄, Κεφάλαιο 71
Εκδόσεις ΑΓΡΑ
Πίνακας Ζωγραφικής του Charles Parsons
