Το ονομαστικόν στη Μακεδονία (1750-1900): Διαφωτισμός και Ονοματοδοσία

H youropia, υποδέχεται με μεγάλη χαρά, το νέο πόνημα της τακτικής αρθρογράφου και συνεργάτιδος μας, Σωτηρίας Βασιλείου, με τίτλο “Το ονομαστικόν στη Μακεδονία (1750-1900): Διαφωτισμός και Ονοματοδοσία”. Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Επίκεντρο, ενώ τον πρόλογο υπογράφει ο ομότιμος καθηγητής της Νεότερης Ιστορίας, Ιωάννης Σ. Κολιόπουλος. Σωτηρία, καλοτάξιδο!

Κύριος σκοπός του βιβλίου είναι η μελέτη του ονομαστικού της Μακεδονίας από το 1750 έως και το 1900, με έμφαση στην αλλαγή που συντελείται υπό την επίδραση του Διαφωτισμού, στην επανεμφάνιση δηλαδή των αρχαίων ελληνικών ονομάτων. Σε πρώτο επίπεδο προβαίνουμε σε μία ιχνηλασία, με βασικό συνέκδημο τις πηγές, της επαναφοράς των αρχαίων ελληνικών ονομάτων στο πλαίσιο του Διαφωτισμού. Σε δεύτερο επίπεδο προβαίνουμε σε παρατηρήσεις επί των ονομάτων της συλλογής μας.

Το σύνολο των ονομάτων που αλιεύσαμε από τις πηγές βρίσκεται στο παράρτημα της εργασίας, σε δύο αναλυτικούς καταλόγους. Στον πρώτο καταγράφονται μόνο τα αρχαία ελληνικά ονόματα και στον δεύτερο το σύνολο των ονομάτων. Τα αρχαία ελληνικά ονόματα συνοδεύονται από την ετυμολογία τους, τη μυθολογική και την ιστορική τους διάσταση, αλλά και την παραπομπή στις επιγραφές, που πιστοποιούν την παρουσία τους στην αρχαία Ελλάδα, με έμφαση στη Μακεδονία. Σημειωτέα και η παραπομπή στην υστεροβυζαντινή παρουσία ή απουσία του ονόματος. Επεξηγηματικές πληροφορίες προσφέρουμε και για τα υπόλοιπα ονόματα, εφόσον άνευ αυτών η παρουσία και η διάδοση τους θα παρέμεναν ακατάληπτες.

Η Σωτηρία Βασιλείου είναι υποψήφια διδάκτωρ στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Είναι συγγραφέας των μονογραφιών 1. Μυθολογικές ερωτικές αρπαγές σε αρχαία ελληνικά αγγεία, (Επιφανίου: Λευκωσία, 2008), 2. Τα εγχειρίδια Ιστορίας της Στ’ Δημοτικού 1979, 1997, 2006, Παρουσίαση-Ανάλυση (Επιφανίου: Λευκωσία, 2009), 3. ΑΝΑΣΑΜΙΑ (συλλογή διηγημάτων, Λευκωσία 2012) και των άρθρων 1. «Το προσφυγικό ζήτημα μέσα από την εφημερίδα Φως της Θεσσαλονίκης (1922-1930)», Οι Πρόσφυγες στη Μακεδονία. Από την τραγωδία στην εποποιία, Εταιρεία Μακεδόνικων Σπουδών (Μίλητος: Αθήνα, 2009), σ. 156-206, 2. «Η προσφυγική αποκατάσταση μέσα από την εφημερίδα Φως της Θεσσαλονίκης (1922-1930)», Πρακτικά Λ’ Πανελληνίου Ιστορικού Συνεδρίου (29-31 Μαΐου 2009), Θεσσαλονίκη 2010, σ. 285-302, 3. «Τα δάνεια της Ελληνικής Επανάστασης», 1827 Η Γέννηση ενός Έθνους-Κράτους, τ. Δ’, Η διαχείριση του Ελληνικού κράτους. Από τον Καποδίστρια στον Όθωνα (ΣΚΑΙ: Αθήνα, 2010), σ. 9-51. Επίσης, διηγήματα της έχουν βραβευτεί σε παγκύπριους και πανελλήνιους διαγωνισμούς.