Της Μαρίας Φιλίππου
Δεν ξέρω ακριβώς για ποιο λόγο, εννοώ ότι δεν ξέρω τι ακριβώς με οδήγησε στο να ασχοληθώ λίγο με ενδογλωσσική μετάφραση και άρχισα να συγκρίνω μεταφράσεις από τα αρχαία ελληνικά στα νέα ελληνικά. Δεν ήξερα αν θα έβγαζα κάποια άκρη ή κάποιο συμπέρασμα αφού δεν σκαμπάζω και πολλά από αρχαία ελληνικά, πέραν βέβαια της κλίσης του ρήματος «λύω».
Άφησα αυτήν την έγνοια στην άκρη όταν σκέφτηκα ότι ούτε νέα ελληνικά γνωρίζω ή τέλος πάντων πώς μπορώ να είμαι σίγουρη ότι τα γνωρίζω καλά; Επομένως συνέχισα ολοταχώς! Όταν αυτή η σύγκριση κειμένων αρχαίων ελλήνων συγγραφέων έτυχε να γίνει από κοινού με κάποια φίλη, φιλόλογο, μου είπε πως η δραστηριότητά μας δεν είχε να κάνει με ενδογλωσσική μετάφραση, καθώς τα αρχαία ελληνικά και τα νέα ελληνικά είναι δυο διαφορετικές γλώσσες, επομένως κατά τη γνώμη της πρόκειται για διαγλωσσική μετάφραση. Έμεινα έκπληκτη, θα το παραδεχτώ! Ταλαντεύτηκα μεταξύ της μια άποψης και της άλλης, άρχισα να το ψάχνω από δω κι από κει και τελικά δεν ήξερα σε ποια πλευρά ανήκω. Δεν ήξερα ποια επιλογή να κάνω και ποια απόφαση να πάρω. Έπρεπε να έχω κάποια γνώμη επί του θέματος και μάλιστα με στιβαρά επιχειρήματα προκειμένου να υποστηρίξω την μια ή την άλλη επιλογή και να απαντήσω καταλλήλως στη φίλη μου μέχρι το επόμενό μας ραντεβού. Το ίδιο θα έκανε και η ίδια. Το αποτέλεσμα ήταν όχι να δώσουμε απάντηση στο αρχικό μας ερώτημα, αλλά η αρχή μιας συζήτησης για το πώς μπορεί κανείς να παίρνει αποφάσεις.
Στα κείμενα μάλιστα που είδαμε συναντήσαμε τη ρήση του Ισοκράτη ότι «η ευτυχία είναι αποτέλεσμα σωστών επιλογών». Ναι, κύριε Ισοκράτη μας, αλλά πώς θα ξέρουμε ότι οι επιλογές που κάνουμε και οι αποφάσεις που παίρνουμε είναι σωστές κι επομένως θα μας οδηγήσουν στην ευτυχία; Λίγα χρόνια πριν και αρκετά μετά την εν λόγω ρήση του Ισοκράτη, κάποιος άλλος κύριος Ντιτζκστέρουις, καθηγητής στο τμήμα Ψυχολογίας του πανεπιστημίου του Άμστερνταμ απέδειξε μέσα από τα πειράματα και τις έρευνές του ότι για να λάβουμε τις σωστότερες (για τον καθένα) αποφάσεις και να κάνουμε τις καταλληλότερες (για τον καθένα) επιλογές το μόνο που χρειάζεται είναι να μην το σκεφτόμαστε και πολύ αλλά να κρατήσουμε τη συνειδητή μας σκέψη για πιο απλές και καθημερινές αποφάσεις (π.χ. τι σαμπουάν θα αγοράσουμε ή αν είναι καλύτερο να βγούμε για καφέ στις 3 το μεσημέρι απ’ ότι στις 10 το βράδυ). Συμπέρασμα; Όταν πρόκειται να λάβουμε σημαντικές αποφάσεις αρκεί να εξετάσουμε καλά το ζήτημα, στη συνέχεια να αφήσουμε τον εγκέφαλό μας να ασχοληθεί με άλλα ζητήματα και στο τέλος να πάρουμε απόφαση επί του αρχικού ζητήματος χωρίς δεύτερη σκέψη.
Όπως και να’ χει, το θέμα των «σωστών» αποφάσεων είναι σχετικό και υποκειμενικό. Χωρίς ουσιαστική απάντηση για το αν η μετάφραση από τα αρχαία ελληνικά στα νέα είναι ενδογλωσσική ή διαγλωσσική, κρατήσαμε όλες τις άλλες συζητήσεις που κάναμε προκειμένου να καταλήξουμε σε μια απόφαση. Και ίσως αυτή να ήταν τελικά η «σωστότερη» απόφαση. Πάντως μας έκανε σίγουρα πιο ευτυχισμένες.
