Ελλάδα δεν είναι μόνο η Αθήνα
του Αντώνη Ψάλτη (*)
“Το πεδίο όπου έχει να δοκιμασθεί ο Έλληνας πολιτικός είναι πλατύτερο απ’ το πεδίο του δυτικού πολιτικού…. Μια εβδομάδα παραμονής στα ελληνικά βουνά είναι αρκετή για να βεβαιώσει τον κάθε παρατηρητή, ότι το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της Ελλάδας ζει κάτω από συνθήκες που βρίσκονται πολλούς αιώνες πίσω από τη ζωή της Δυτικής Ευρώπης…. Στην Ελλάδα όμως υπάρχει μια σημαντική εξαίρεση: η Αθήνα…. Σχεδόν κανένας Αθηναίος, και ασφαλώς Αθηναίος πολιτικός, δεν γνωρίζει τίποτε περισσότερο για την ζωή στην ύπαιθρο της Ελλάδας…. Οι ελληνικές επαρχίες τους είναι τόσο άγνωστη χώρα, όσο και το Θιβέτ…. Έχουν για σύνθημά τους, ενσυνείδητα ή ασυναίσθητα (και μερικές φορές το λένε καθαρά) ότι: “Η Αθήνα είναι η Ελλάδα”.”
(M. WOODHOUSE, “Το μήλο της έριδος”, ημερομηνία πρώτης κυκλοφορίας 1948, στην Ελλάδα από τις εκδόσεις “εξάντας” το 1976, μετάφραση Μ.Κ.)
ποιος νοιάζεται
πούθε πέφτει το Νυμφαίο
αυτό το όμορφο βλαχοχώρι
με το συνεδριακό του κέντρο
για κείνες, ξέρετε, τις διημερίδες
με δόσεις ευκαιριακής ερωτικής αποσυμφόρησης
(τότε νοιάζονται μερικοί)
ποιος νοιάζεται
αν στην Αγιά στον Κίσσαβο
ο Βαγγέλης με το χέρι,
μόνιμος κάτοικος εκεί,
και με λαδοτέμπερα φτηνή
ζωγραφίζει κομψοτεχνήματα τους χάρτες της γύρω περιοχής·
μια έκθεση του έμελλε
την έκανε
δια παντός να ησυχάσει
ποιος νοιάζεται
για τον Εχίνο και τ’ άλλα Πομακοχώρια
και την φρικτή τους απομόνωση
για τις πλημμύρες στο Πύθιο,
κάθε χρόνο με τον ίδιο φόβο
ο κόπος τους μην πάει χαμένος
για τον καρκίνο στην Πτολεμαϊδα
στο Αμύνταιο
στην Μεγαλούπολη
(το ίντερνετ να τρέχει
και, ξέρεις, μας δίνουν νέα προσφορά, πολύ φτηνή)
ποιος νοιάστηκε
(εκτός αν υπάρχει έλλειψη σε σημαντικές ειδήσεις)
για τον Κώστα που τον έφαγε η μηχανή
ένα πρωί στην βιοτεχνία χαρτιού στην Λαμία,
πέσανε βέβαια, επ’ αφορμή,
πεντέξι μολοτοφάκια
στα Εξάρχεια
στην κλασσική αναρχική μας εκδρομή,
ποιος νοιάστηκε;
εκτός απ’ την κυβέρνηση
την αστυνομία
την τιβί
ποιος νοιάζεται
για ένα λαιμοδέτη δικηγόρου
καρμανιόλα στον κάθιδρο, κατάζεστο Ιούνη
στο Μεσολόγγι
ποιος νοιάζεται
άμα στην Βίνιανη
το μουσείο είναι μονίμως κλειστό
(στην Βίνιανη ήταν το σπίτι του Woodhouse)
και στο μουσείο εθνικής αντίστασης στις Κορυσχάδες
ο υπάλληλός πήρε άδεια την 28η Οκτωβρίου,
“Είναι αργία κύριε μου!”, μου είχε πει,
“γιατί να είναι ανοιχτό;”
(είχα καιρό να μείνω κεχηνώς,
ήτανε κάτι τι κι αυτό)
υβρίδια σε σύγχυση η Λάρισα, τα Ιωάννινα, η Πάτρα,
όσο για την φοιτητική Θεσσαλονίκη μας,
θα παραμένει πάντα η νυφούλα του Βορρά
τι κι αν στην Κοζάνη
ο κεραυνός τον σκότωσε τον εικοσάχρονο βοσκό,
το γάλα να μην ακριβύνει
μόνο αυτό
ποιος νοιάζεται
για την δημοτική βιβλιοθήκη Φαρσάλων
για το πάρκο με τ’ αγάλματα στην Δράμα
για το δηπεθέ Βόλου
για την φωτογραφική λέσχη Καρδίτσας
ποιος νοιάζεται
που η Νέδα δεν είναι το μόνο θηλυκό ποτάμι,
είναι και η Έρκυνα
είναι η Πραμόριτσα
η Νήσσα, η Ζηλιάνα, η Κελεφίνα
η Τύρια, η Πεντάβρυσος, η Χάλαρη
ποτάμια θηλυκά είναι κι αυτά
ποιος νοιάζεται
για την φοιτητική μελαγχολία της Φλώρινας
έτσι νωχελικά καθώς πλέει
στον μοναχικό κι αρχοντικό Σακουλέβα
ποιος νοιάζεται
για την απόμακρη Άνω Χώρα Ναυπακτίας
ήρεμη και καθησυχαστική
μέσα στα δάσα των βουνών της
για το γοητευτικό Γαλαξίδι
για την εύγευστη Αμφιλοχία
για την αέρινη Πρέβεζα
λίγο πιο πάνω για την ρουστίκ Άρτα
ποιος νοιάζεται
για την κυρία Κατερίνα στους Ωρεούς Ευβοίας
ένα καφενεδάκι χειμώνα καλοκαίρι
και το γλυκό καρύδι σπιτικό
κι ο καφές, λέμε τώρα, απ’ το Lidl,
και δη ο πιο φτηνός
και λίγο πιο δίπλα στο Ελύμνιο Ευβοίας
ποιος νοιάζεται
αν η Μαρία (ετών περίπου τριάντα)
γράφει στιβαρές κριτικές
για την λογοτεχνία της περίφημης γενιάς μας
ποιος νοιάζεται
άμα στα Τρίκαλα
ρέει ωραίος καθαρός
ο Ληθαίος ποταμός
(να προσθέσω δω
πως λέγεται
ότι είναι η πρώτη πόλη που έβαλε παντού δωρεάν wifi
και το internet, βέβαια,
τις καταργεί τις αποστάσεις·
στην πραγματικότητα, όμως,
τα Τρίκαλα παραμένουνε μια πόλη επαρχιακή
της δυτικής Θεσσαλίας)
ποιος νοιάζεται
για την παλιά πόλη στην Άμφισσα,
τα Ταμπάκικα
περήφανη στον λοφίσκο
αυτής της όμορφης πολίχνης,
αναζητείστε και την ταβέρνα του Νεκτάριου
με δυο φανούς στην είσοδο να σας καλοδέχονται
και βέρο κοκκινέλι δροσερό
ίσως το μοναδικό μονοποικιλιακό ροζέ
(που είναι και το σωστό)
το φτιάχνει Τυρναβίτης οινοπαραγωγός,
το βρίσκεις όμως στα Πατήσια; όχι.
το λοιπόν, και τι μ’ αυτό
“Η Σίφνος, η Αμοργός, η Αλόννησος
Η Θάσος, η Ιθάκη, η Σαντορίνη,
η Κως, η Ίος, η Σίκινος”
(πείτε μου ότι δεν αναγνωρίζετε τους άνω στίχους)
ποιος νοιάζεται
εξόν αν είναι καλοκαίρι
και φυσάει ο μπάτης
φυσάει τ’ αγέρι
ποιος νοιάζεται
αν στην Κομοτηνή
ο Νίκος ο βιβλιοπώλης
έχει τιγκάρει τα ράφια του
(απούλητα θα μείνουν)
ποίηση σύγχρονη Ελληνική
ας ειν καλά το Ναύπλιο με την Επίδαυρο,
η Αράχωβα,
η Μύκονος,
η Ύδρα του Κοέν
κι εν πάση περιπτώσει γιατί να νοιαζόμαστε για ολ’ αυτά ;
και άλλα τόσα,
κι ακόμη πιο πολλά.
στην Κυψέλη παίζεται το ματς
στου Ζωγράφου, στο Παγκράτι,
στους Αμπελόκηπους, στου Γκύζη,
στα Πετράλωνα, στο Κουκάκι,
άντε, το πολύ, στη νέα Κηφισιά.
Ελλάδα είναι μόνο η Αθήνα
(ψηφίζουν μόνο οι παρόντες)
χωρίς το “δεν”
που τόσο πάσχιζε η ερτ για να μας πείσει το 1982
(όσοι δεν γνωρίζετε την εκπομπή,
για όσους δεν είχαν τότε γεννηθεί,
δύο θρύψαλα στο youtube έχουν αναρτηθεί,
πως διάολο διασώθηκαν είναι ν’ απορείς)
κι ας ειν καλά οι καλοφάγωτες επιδοτήσεις
κάτι καταφέρανε αυτές γι αυτό το “δεν”
από κει και πέρα στάχτη στα μάτια αυτό το “δεν”
εν’ αεράκι χρειαζότανε,
και φύσηξε,
και πάει.
Αντώνης Ψάλτης
(*) Ο Αντώνης Ψάλτης είναι ποιητής. Τελευταίο του βιβλίο «Βασίλειο για ένα μολύβι, Κέδρος
Η φωτογραφία του εξωφύλλου είναι του μοναδικού Δυτικομακεδόνα φωτογράφου Γρηγόριου Δάλλη.